Cyflwyniad
Mae awdurdodau lleol yn cyflogi swyddogion cydraddoldeb a elwir
hefyd yn gynghorwyr, i edrych ar ôl anghenion pobl o nodweddion
gwahanol a warchodir dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, fel, hil, rhyw,
anabledd, oedran, crefydd neu gred, ailbennu rhywedd, priodas a
phartneriaeth sifil a beichiogrwydd a mamolaeth.
Amgylchedd Gwaith
Mae llawer o'r gwaith mewn swyddfa er bydd angen i swyddogion
cydraddoldeb allu teithio i bob gweithle a rhannau o'r gymuned i
gyflawni elfennau o'u swyddi. Efallai bydd angen teithio i
ganolbarth Cymru fel un o ofynion y swydd i fynychu holl
gyfarfodydd Rhwydwaith Cydraddoldeb Cymru, megis y rhai a gynhelir
gan Gymdeithas Llywodraeth Leol Cymru a'r Comisiwn Cydraddoldeb a
Hawliau Dynol.
Gweithgareddau dyddiol
Mae gwaith swyddogion cydraddoldeb yn eang a gall gynnwys y cyfan
neu rai o'r gweithgareddau a restrir isod:
- Amlygu materion cydraddoldeb yn y gweithle gyda'r nod o sicrhau
na wahaniaethir yn erbyn neb yn y gweithle ar sail hil, rhyw,
statws priodasol, anabledd, cyfeiriadedd rhywiol, ailbennu rhywedd,
oedran neu gred grefyddol o ran cyflogaeth neu fynediad i
wasanaethau;
- Cefnogi integreiddio mentrau cydraddoldeb ac amrywiaeth wrth
ddarparu'r holl wasanaethau trwy gysylltu ag adrannau eraill a
gwasanaethau corfforaethol;
- Cyflwyno (ac adolygu) polisïau ac arferion i sicrhau bod yr
awdurdod lleol yn gweithio tuag at gyflawni gweithlu mwy
cytbwys;
- Annog prosiectau cydraddoldeb ac amrywiaeth o fewn y gymuned,
gan weithio gyda phob math o grwpiau a sefydliadau, gan gynnwys
grwpiau merched, grwpiau pobl anabl, pobl hŷn a grwpiau pobl ifanc,
cynghorau ffydd, grwpiau Du a Lleiafrifoedd Ethnig, sefydliadau fel
Stonewall a Chanolfan Rhagoriaeth LGBT Cymru, rhwydweithiau
trawsrywiol, a'r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol ac ati;
- Hyrwyddo mentrau a digwyddiadau cydraddoldeb ac amrywiaeth
lleol, cenedlaethol a rhyngwladol fel wythnos ryngwladol y
merched;
- Cynghori ar faterion recriwtio , datblygu staff a pholisïau a
gweithdrefnau mewnol eraill;
- Darparu neu drefnu hyfforddiant ymwybyddiaeth cydraddoldeb i
swyddogion gan drafod y ddeddfwriaeth cydraddoldeb, cyfrifoldebau'r
sefydliad ac unigolion fel gweithwyr;
- Darparu neu drefnu hyfforddiant penodol i swyddogion ar gynnal
asesiadau effaith cydraddoldeb (EIA), y gyfraith, y broses asesu ac
edrych ar enghreifftiau EIA.
Fodd bynnag, mae awdurdodau lleol yn defnyddio ystod eang o
raglenni cydraddoldeb ac amrywiaeth ac nid oes unrhyw un swydd yn
nodweddiadol. Mae gan swyddogion cydraddoldeb gyswllt â phobl sy'n
amrywio o brif weithredwyr i weithwyr gwirfoddol ac aelodau o'r
cyhoedd. Maent yn asesu anghenion y gymuned ac archwilio ymatebion
i, er enghraifft, ymosodiadau hiliol neu ddiffyg cyfleusterau ar
gyfer grwpiau lleiafrifoedd ethnig/ pobl anabl/ merched/ pobl
drawsrywiol/ pobl o grefydd a chredoau gwahanol ac ati
Sgiliau a Diddordebau
Mae llawer o'r gwaith mewn meysydd sensitif iawn lle mae galw am
drafod, cyfathrebu a dealltwriaeth ar lefel uchel. Mae llwyddiant
rhaglenni cydraddoldeb ac amrywiaeth yn dibynnu ar waith tîm da, ac
ar hyrwyddo'r materion pwysig yn llwyddiannus. Felly, mae angen i
swyddogion cydraddoldeb allu blaenoriaethu a bod â diddordeb
penodol yn y swydd a materion cydraddoldeb yn gyffredinol.
Rhaid iddynt hefyd fod yn barod i fod yn 'asiant ar gyfer newid'
(hy: asesu lle mae angen newid a datblygu strategaethau i sicrhau
bod hyn yn digwydd).
Gall y rôl yn fod yn drwm, ac yn llawn straen ar adegau. Er mwyn
ymdopi â hyn, mae'n ddefnyddiol os gall swyddogion cydraddoldeb
gau'r drws ar y gwaith tu allan i'r swyddfa.
Gofynion Mynediad
Does dim angen cymwysterau mynediad ffurfiol i fod yn swyddog
cydraddoldeb, er bod llawer yn aelodau o'r Sefydliad Siartredig
Personél a Datblygu (CIPD). Yn aml, mae cyflogwyr â mwy o
ddiddordeb mewn cefndir perthnasol ac ymrwymiad, er bod gwaith mewn
adrannau Adnoddau Dynol, hyfforddiant proffesiynol mewn gwaith
cymdeithasol, ieuenctid neu gymunedol yn aml yn fantais.
Mae gwybodaeth gadarn o faterion a deddfwriaeth cydraddoldeb ac
amrywiaeth a sgiliau cyfathrebu da i gyd yn berthnasol i'r swydd.
Mae angen gallu cymell eich hun a medrau gweinyddol hefyd.
Rhagolygon a chyfleoedd y dyfodol
Mae cyfleoedd ar gael mewn unedau wedi'u sefydlu, yn enwedig mewn
cynghorau mwy, er bod newidiadau i strwythurau cyngor yn ddiweddar
wedi arwain at ostyngiad mewn swyddi arbenigol. Mae mwy o
swyddogion cydraddoldeb bellach yn gweithio mewn gwahanol adrannau
lle maent yn gyfrifol am integreiddio cydraddoldeb i waith y
gwasanaethau. Er ei bod yn bosibl cael dyrchafiad i swydd
uwch, mae unedau cydraddoldeb ac amrywiaeth yn fach a gallai symud
ymlaen yn eich gyrfa olygu symud i gyngor arall neu i swydd wahanol
yn yr un cyngor.
Mwy o Wybodaeth a Gwasanaethau
Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol www.equalityhumanrights.com
Sefydliad Siartredig Personél a Datblygu www.cipd.co.uk
Swyddfa Cydraddoldeb y Llywodraeth http://homeoffice.gov.uk/equalities/
Mae modd cael rhagor o wybodaeth am y maes hwn trwy wefan
Gyrfaoedd Cymru (www.careerswales.com/) y
llyfrgell leol, swyddfa gyrfaoedd eich bro neu lyfrgell eich
ysgol.