Cyflwyniad
Mae llawer o gynghorau'n defnyddio camerâu teledu cylch cyfyng
(CCTV) i fonitro diogelwch staff ac aelodau o'r cyhoedd sy'n
defnyddio meysydd parcio a weithredir gan y cyngor, yn gweithio yn
adeiladau'r cyngor neu'n ymweld â nhw, ac mewn mannau agored
cyhoeddus eraill. Mae Gweithredwyr CCTV mewn ystafelloedd canolog
yn monitro sgriniau sydd wedi eu cysylltu â chamerâu a osodwyd mewn
mannau strategol, i gadw golwg am unrhyw weithgareddau
anghyfreithlon, amheus neu wrthgymdeithasol.
Amgylchedd Gwaith
Mae gweithredwyr CCTV yn eistedd o flaen wal o sgriniau arddangos.
Fel arfer, disgwylir iddynt weithio mewn patrwm sifft dros gyfnod o
24 awr. Byddai patrwm nodweddiadol o bosibl yn cynnwys gweithio dwy
sifft fore, dau brynhawn a dwy noson, ac wedyn dau ddiwrnod i
ffwrdd. Gallent fod yn gweithio mewn timau bach neu ar eu pen eu
hunain ac maent mewn cyswllt yn aml ar y ffôn neu'r radio gyda
chydweithwyr, staff diogelwch a'r heddlu. Mae swyddi
rhan-amser ar gael mewn rhai cynghorau.
Gweithgareddau Dyddiol
Gall gweithredwyr CCTV fod yn gyfrifol am hyd at 15 o sgriniau,
sy'n derbyn lluniau byw yn awtomatig o dros 100 o gamerâu
gwyliadwriaeth. Maent yn monitro'r sgriniau'n gyson. Maent
hefyd yn gallu symud y camerâu eu hunain o'r ystafell reoli. Maent
yn penderfynu pa fannau i ganolbwyntio arnynt ar adegau penodol. Er
enghraifft, maent yn monitro meysydd parcio pan fyddant yn gwybod
bod gweithwyr ar fin dod yno i gasglu'r arian o'r peiriannau
tocynnau. Os oes angen i weithwyr y cyngor fynd i mewn i'w
swyddfeydd y tu allan i oriau swyddfa, bydd y gweithredwyr CCTV yn
eu gwylio wrth iddynt symud drwy'r adeilad. Yn ystod y nos, maent
yn rheolaidd yn gwylio'r glanhawyr yn gweithio mewn adeiladau gwag.
Os yw larymau yn canu a bod angen i'r gofalwyr fynd i mewn i
adeiladau i ganfod y rheswm am hynny, byddant yn eu monitro.
Os bydd gweithredwyr CCTV yn gweld unrhyw un yn ymddwyn yn
amheus byddant yn parhau i'w monitro, ac os ydynt yn eu gweld yn
dwyn neu'n fandaleiddio byddant yn cysylltu â'r staff diogelwch
neu'r heddlu ar unwaith. Fe allai gweithredwyr CCTV weld ymddygiad
amheus neu wrthgymdeithasol mewn rhan arall o'r dref wrth fonitro
adeiladau'r cyngor. Os felly, byddant yn hysbysu'r heddlu.
Mae rhai gweithredwyr CCTV hefyd yn gweithio fel staff diogelwch
i bobl sy'n gweithio ar eu pennau eu hunain. Er enghraifft, os oes
angen i weithiwr cymdeithasol ymweld â chleient yn ystod y nos mewn
argyfwng, mae'n hysbysu'r gweithredwr gan roi'r cyfeiriad y bydd yn
ymweld ag ef, a bydd yn ffonio ar gyfnodau rheolaidd y cytunwyd
arnynt. Os oes mwy na 30 munud yn mynd heibio heb alwad ffôn, bydd
y gweithredwr CCTV yn ceisio ffonio ffôn symudol y gweithiwr
cymdeithasol - ac os nad oes ateb, bydd yn cysylltu â'r
heddlu. Maent yn cadw cofnod ysgrifenedig o'r holl
ddigwyddiadau a welant ar y sgriniau ac fe allai fod angen iddynt
roi'r wybodaeth hon i'r heddlu.
Sgiliau a Diddordebau
Bydd angen i weithredwyr CCTV:
- fod â golwg gwych;
- gallu canolbwyntio'n dda;
- gallu ymateb yn gyflym ac yn ddiffwdan i argyfwng;
- bod â sgiliau cyfathrebu da;
- deall pa mor bwysig yw cyfrinachedd - ni ddylent drafod yr hyn
y maent yn ei weld ar y sgriniau gyda phobl o'r tu allan ar unrhyw
adeg;
- gallu gweithio heb oruchwyliaeth.
Gofynion Mynediad
Nid oes gofynion mynediad safonol. Mae rhai cynghorau'n gofyn am
brofiad gwaith blaenorol mewn amgylchedd diogelwch, megis yr
heddlu, y lluoedd arfog neu waith ditectif mewn siop. Mae
profiad o ddefnyddio offer cyfathrebu radio yn ddymunol. Mae rhai
gweithredwyr CCTV wedi gweithio fel swyddogion meysydd
parcio.
Rhaid i ymgeiswyr dderbyn archwiliad uwch gan yr heddlu fel
arfer. Bydd y cynghorau'n darparu'r holl hyfforddiant
angenrheidiol. Bydd gweithredwyr CCTV o bosibl yn dilyn cyrsiau a
weithredir gan Sefydliad Hyfforddi'r Diwydiant Diogelwch
(SITO).
Cyfleoedd a gobeithion yn y dyfodol
Bydd cyngor bach o bosibl yn cyflogi tri neu bedwar o swyddogion
monitro CCTV. Mewn cyngor mawr gallai fod deg neu fwy. Gall fod
swyddi goruchwylio neu reoli ar gael, yn dibynnu ar hyfforddiant a
phrofiad.
Mwy o Wybodaeth a Gwasanaethau
Diwydiant Prydain Cymdeithas Diogelwch www.bsia.co.uk
CCTV Cyhoeddus Rheolwyr Cymdeithas www.pcma.org.uk
Sgiliau ar gyfer diogelwch www.skillsforsecurity.org.uk
Mae modd cael rhagor o wybodaeth am y maes hwn trwy wefan
Gyrfaoedd Cymru (www.careerswales.com/) y
llyfrgell leol, swyddfa gyrfaoedd eich bro neu lyfrgell eich
ysgol.